Wracamy do omawiania rodziny Heroda. W odcinku 8 omówiłem historię dziadka i ojca Heroda Wielkiego. Byli oni zarządcami u królów Machabejskich. Jest to wzór, który powtarza się przez historię. Jest jakaś dynastia królów i dynastia zarządców. Tz. po królu rządzi jego syn, a zarządcą królestwa jest syn poprzedniego zarządcy. Tak te dwie dynastie współistnieją aż do momentu, gdy zarządcy przejmują władzę. Tak się stało w Judzie. Jeszcze ojciec Heroda był tylko zarządcą, ale już Herod królem. W historii powtarzało się to wielokrotnie, np. Karolingowie przejęli władzę we Francji, Stuartowie w Szkocji, a niektórzy historycy twierdzą, że kimś takim był także Piast Kołodziej, który przejął władzę po królu Popielu. My wróćmy jednak do I wieku p.n.e.

W poprzednich odcinkach mówiłem o wpływach greckich. Widać je w imieniu Antypater, była to grecka forma imienia Antypas. Ojciec Heroda czyli Antypas II jest bardziej znany jako Antypater II, bo używał tego greckiego imienia. Jego syn miał już tylko greckie imię. Imię to, czyli imię Herod to prawdopodobnie połączenie dwóch greckich słów: “heros” czyli bohater, wojownik oraz “ode” czyli pieśń. Można więc chyba przetłumaczyć imię Herod jako “pieśń o bohaterze” albo “pieśń o wojowniku”.

Tak jak mówiłem już w poprzednich odcinkach Herod był Edomitą. W tamtym jednak czasie nazywano ich Idumejczykami, a nie Edomitami. Niektórzy historycy twierdzą, że Edomici wymieszali się z Arabami i tak powstali Idumejczycy. Tak więc Herod był Idumejczykiem. Wspominałem też o tym, że jego ojciec Antypater staną po stronie Pompejusza Wielkiego podczas wojny domowej z Cezarem. Ten ostatni wygrał. Ojcu Heroda udało się jednak uratować Cezara gdy był oblężony w Aleksandrii wraz z Kleopatrą.

Gdy w 47 roku p.n.e. Antypater stawił się przed Juliuszem Cezarem próbował go oskarżyć potomek Hasmoneuszy, ale wtedy Antypater, ojciec Heroda pokazał rany, które dostał ratując Cezara w Aleksandrii. Cezar z jednej strony dał władzę Hasmoneuszom, ale zarządzanie powierzył Antypatrowi. Tak więc pozornie dalej rządzili Machabeusze zwani też Hasmoneuszami, ale tak naprawdę rządził ojciec Heroda czyli Antypater II. Podczas tego spotkania z Cezarem Herod otrzymał obywatelstwo rzymskie dla siebie oraz swoich potomków. To mu się bardzo przydało.

W Galilei działała banda zelotów, którzy napadali na pobliską Syrię. Tam gubernatorem był Sekstus Cezar czyli kuzyn Juliusza Cezara. Herod zajął się tymi rebeliantami czym zyskał sobie uznanie gubernatora Syrii, ale jednocześnie podpadł Żydom, którzy wezwali go przed Sanhedryn. Królem z dynastii Hasmoneuszy był wtedy Jan Hyrkan II. Należał on do rodu kapłanów, a więc pełnił jednocześnie funkcję króla i kapłana. To jemu Herod przedstawił list od Sekstusa Cezara, w którym przypominano, że Herod jest Rzymianinem i nie może być sądzony przez żydowski sąd czyli Sanhedryn.

Hyrkan II nie wiedział co zrobić, a więc przełożył obrady Sanhedrynu na kolejny dzień, czym dał Herodowi możliwość ucieczki. Wydawałoby się, że dobre stosunki z Cezarem i jego rodziną były tylko dobre dla Heroda i jego rodziny. Juliusz Cezar był jednak wtedy w związku z Kleopatrą, królową Egiptu, która zażądała części ziem należących do Judy. Chcąc nie chcąc Antypater i Herod przystali na to. Juliusz Cezar został jednak zabity 15 marca 44 roku p.n.e. Jego śmierć doprowadziła do wybuchu dwóch wojen domowych.

Po zabójstwie Cezara rozpoczęła się walka pomiędzy zwolennikami republiki a Oktawianem przybranym synem Cezara oraz Markiem Antoniuszem czyli jedny z dowódców Cezara. Jeden z zabójców Cezara pojawił się w Syrii i zażądał podatku na wojsko do walki z Oktawianem i Markiem Antoniuszem. Antypater i jego synowie zapłacili. Ta wojna skończyła się zwycięstwem Oktawiana i Marka Antoniusza. Zapanował pokój, ale nie na długo.

W tym czasie w Judei został zamordowany ojciec Heroda czyli Antypater II oraz brat Heroda czyli Fasael. W tej części imperium zarządzał Marek Antoniusz, który mianował Heroda tetrarchą. Powtórzyła się sytuacja z czasów Juliusza Cezara. Dawał on władzę rodzinie Heroda, ale jednocześnie zakochany w Kleopatrze oddawał jej ziemię judejską. Teraz Marek Antoniusz robił to samo, z jednej strony ustanowił Heroda tetrarchą, ale z drugiej strony pozwalał Kleopatrze zabierać z Judy co chciała. Wtedy wybuchła druga wojna domowa.

Zwycięzcy poprzedniej wojny czyli Oktawian i Marek Antoniusz zaczęli walczyć ze sobą. Ponownie Herod znalazł się po niewłaściwej stronie. Poparł Marka Antoniusza i Kleopatrę. Nie zrobił tego z sympatii. Kleopatra wtrącała się w rządy w Judei. Ale to skończyło 31 p.n.e., bo wtedy odbyła się bitwa morska pod Akcjum, którą wygrał Oktawian. Herod pojechał do niego, przypomniał lojalność jego rodziny wobec Cezara i przywiózł skarby. Chyba to drugie przekonało Oktawiana, który niedługo później dostał przydomek August. Oktawian wybaczył Herodowi. Dał mu nawet prezent. Kleopatra miała strażników z Galli, po jej samobójstwie Oktawian przekazał ich Herodowi.

Herod rządził wśród nieprzychylnych mu Żydów. Józef Flawiusz pisze, że miał 2000 strażników pochodzących z innych narodów. Wśród nich także tych Gallów. Trzymanie obcych żołnierzy było czymś typowym w sytuacji gdy król obawiał się swoich poddanych. Herod ożenił się z Marianną pochodzącą z rodu Machabeuszy czyli Hasmoneuszy. Herod był synem Idumejczyka oraz Nabatejki. Jego małżeństwo z tą księżniczką machabejską - Marianną, miało to naprawić. Zakończyło się to jednak tragedią, ale o tym powiem w następnym odcinku.