Słowem Kusz w Biblii określano kraj leżący na południe od Egiptu i ludzi w nim zamieszkujących. Dzisiaj w tym miejscu jest kraj o nazwie Etiopia, tak więc niektóre tłumaczenia Biblii zamiast “Kusz” podają właśnie słowo “Etiopia”. Musimy jednak pamiętać, że ludy się przemieszczały i fakt, że Kuszyci albo Etiopczycy przez większość czasu mieszkali na południe od Egiptu nie znaczy, że zawsze tam byli.

Wg Biblii Noe miał trzech synów: Sema, Chama i Jafeta. My dzisiaj zajmiemy się Chamem i jego synem Kuszem. Warto zwrócić uwagę, że ludy zamieszkujące kraje biblijne nazywa się semitami, a niechęć do Żydów to antysemityzm. My jednak zajmiemy się Chamem, który prawdopodobnie był najmłodszy. W Rodzaju 10:6 czytamy: “Synami Chama są: Kusz, Misraim, Put i Kanaan”. Ponownie, nas będzie interesował “Kusz”, ale wspomnijmy, że słowem Misraim określono Egipcjan. Jego potomkami mieli też być Filistyni. Kanaan i jego potomkowie oczywiście zamieszkali w Kanaanie. Z kolei Put to prawdopodobnie Libijczycy. Zajmijmy się teraz kolorem skóry.

W Księdze Jeremiasza 13:23 czytamy: “Czy Murzyn może odmienić swoją skórę a pantera swoje pręgi?” To oczywiście pytanie retoryczne. Ja cytuję to z Biblii Warszawskiej. W innych przekładach można w tym miejscu przeczytać “Czy Etiopczyk może zmienić swoją skórę” lub “Czy Kuszyta może zmienić skórę”. W oryginale hebrajskim występuje słowo “Kusz”, które niektórzy tłumaczą na “Murzyn”, niektórzy na “Etiopczyk”. Ten i inne wersety zdają się wskazywać, że z czterech synów Chama dwóch miało czarną skórę. Kusz mieszkał na południe od Egiptu i jest nazywany Etiopią, a Put na wschód od Egiptu i jest nazywany Libią. Ale dlaczego Cham miał dwóch czarnoskórych synów?

Samo imię “Cham” prawdopodobnie znaczy “śniady” lub “opalony”. Wygląda więc na to, że śniady Cham miał dwóch ciemniejszych i dwóch jaśniejszych synów. Wg Biblii mieli od niego pochodzić czarni Kuszyci i Putyci oraz śniadzi Egipcjanie, których w Biblii określa się czasem słowem “Misraim”. Podsumowując: Cham miał czterech synów: Kusza, Misraima, Puta i Kanaana. Kanaan miał zamieszkać w Kanaanie czyli późniejszej Ziemi Obiecanej. Misraim wg Biblii zamieszkał w Egipcie. Kusz na południe od Egiptu, a Put na wschód od Egiptu. Czy jednak Kusz zawsze mieszkał na południe od Egiptu czyli bliżej źródeł Nilu?

W Księdze Rodzaju, rozdziale 10, który już cytowałem wymieniając czterech synów Chama podano imiona sześciu synów Kusza. Jednym z nich był Nimrod. Czytamy o nim w Rodzaju 10:8: “A Kusz zrodził Nimroda, który był pierwszym mocarzem na ziemi”. Biblia opisuje, że założył on pierwsze królestwo na ziemi. Znajdowało się ono w Babilonie. Jeżeli więc Kusz rzeczywiście był czarnoskóry, to jego syn Nimrod prawdopodobnie też. Innymi słowy, wg Biblii, pierwsze królestwo miało czarnego króla Nimroda. Prawdopodobnie to jego należy łączyć z budową wieży Babel. Biblia opisuje wszystkich ludzi mieszkających razem w Babilonie. Później stamtąd mieli się rozejść po całym świecie. Czy mamy źródła pozabiblijne potwierdzające, że Kuszyci rządzili kiedyś w Babilonie?

W sumeryjskiej liście królów czytamy: “potem, jak potop wszystko wyrównał, królestwo (...) powstało w Kisz”. Wielu historyków łączy imię “Kusz” z miastem “Kisz”. Zgadza się też okres. Wg Biblii Kusz miał się narodzić po potopie. Babilońska lista wymienia królestwo powstałe po potopie w Kisz. Np. amerykański historyk, archeolog i biblista prof. William F. Albright napisał, że jest dość prawdopodobne, że Kisz to Kusz, a za jego pierwszego króla uważano właśnie Nimroda. Tak więc pierwsze królestwo Kuszytów, potomków Kusza miało istnieć w Babilonie. Stamtąd udali się w miejsce, z którym ich dzisiaj kojarzymy czyli tereny dzisiejszej Etiopii, na południe od Egiptu. Ale czy od razu tam dotarli?

Biblia wspomina o Kuszytach zamieszkujących na Półwyspie Arabskim. Mieli oni być sąsiadami Midianitów. Warto przypomnieć bunt Miriam i Aarona przeciwko Mojżeszowi. W Liczb 12:1 czytamy: “Wtedy Miriam i Aaron zaczęli wypowiadać się przeciw Mojżeszowi z powodu żony, Kuszytki, którą pojął, gdyż pojął za żonę Kuszytkę”. Mojżesz pojął za żonę córkę midianickiego kapłana Jetry. Tak więc jego żona była Midianitką. Dlaczego została tutaj nazwana Kuszytką. Być może była mulatką. Być może jej ojciec wziął sobie za żonę Kuszytkę. Pasowałoby to do tego, że Kuszyci mieszkali jakiś czas na Półwyspie Arabskim obok Midianitów i w tym czasie się z nimi mieszali.

Później Kuszyci czyli Etiopczycy zamieszkali na południe od Egiptu. Życie toczyło się tam wzdłuż rzeki Nil. Obserwując mapę warto ją obrócić do góry nogami. Egipcjanie dzielili swój kraj na Dolny i Górny Egipt. Na naszych mapach Dolny Egipt jest u góry, a Górny na dole. Na Nilu jest 6 katarakt. Górny Egipt jest przy pierwszej katarakcie. Idąc dalej w górę rzeki, czyli na naszych mapał w dół mamy kolejne katarakty i państwo określano jako Kusz. Mówię o starożytnych mapach, bo współczesna Etiopia jest dużo niżej. Historia egipska wspomina o tym, że Kusz był około 500 lat pod panowaniem egipskim. W tamtym okresie w Kusz panował wicekról, którego Egipcjanie nazywali: “synem królewskim Kusz”.

Po śmierci Salomona, gdy w Judzie panował jego syn Rechoboam z Egiptu wyruszył faraon Sziszak. Był wtedy rok 993 p.n.e., a Sziszak zdobył Jerozolimę. W 2 Kronik 12:3 mamy opis armii egipskiej: “Z tysiącem i dwustu wozami wojennymi i z sześćdziesięciu tysiącami jezdnych, a lud zbrojny, który przyszedł z nim z Egiptu, Libijczycy, Sukkijczycy i Kuszyci, był niezliczony”. Egipcjan wspierali między innymi Kuszyci, którzy byli wtedy podbici przez Egipcjan. Później jednak dochodzi do zamiany, na Judę najeżdżają sami Kuszyci. Jak do tego doszło?

W 2 Kronik 14:8 (w innych przekładach 14:9) czytamy: “Przeciwko nim wyruszył Zerach, Kuszyta, z wojskiem liczącym milion żołnierzy i trzysta wozów wojennych i dotarł aż do Mareszy”. Było to około roku 967 p.n.e. czyli 26 lat po tym jak Sziszak zdobył Jerozolimę. Jak to się stało, że Kuszyci, którzy byli na południe od Egiptu zaatakowali Judę, która była na północ od Egiptu? Jedyna droga prowadziła przez Egipt. Czy historia świecka potwierdza to, że Kuszyci podbili Egipt?

Historia świecka mówi o tym, że Kuszyci podbili Egipt w VIII wieku p.n.e. W Egipcie panowała wtedy 25 dynastia. Faraonami byli Kuszyci, którzy jednak posługiwali się językiem egipskim. Jednak ten Kuszyta Zerach ze swą milionową armią miał najechać Judę już w 967 roku p.n.e. Było to jakiś wiek wcześniej. Być może było to preludium przed właściwym podbojem Egiptu. Nie można też wykluczyć, że Kuszyci przepłynęli na Półwysep Arabski i stamtąd udali się do walki z Izraelitami. My jednak skupmy się teraz na 25 dynastii panującej w Egipcie.

Około roku 732 p.n.e. na Judę najechali Asyryjczycy. Oblegali oni twierdze w Izraelu np. Lachisz. Izraelici często w takiej sytuacji prosili o pomoc Egipcjan. Wydaje się, że tak samo było i tym razem. W 2 Królewskiej 19:9 czytamy: “Na wiadomość o Tyrchace, królu etiopskim, która brzmiała: Oto wyruszył, aby walczyć z tobą. Ponownie więc wysłał posłów do Hiskiasza”. Król Judy Hiskiasz był zamknięty w Jerozolimie. Asyryjczycy byli niedaleko pod Lachisz. Wtedy wyruszyli Egipcjanie, a konkretnie Tirhaka, król etiopski. Był to właśnie król Etiopii w okresie, gdy Etiopczycy podbili Egipt. Był to okres czarnej, 25 dynastii w Egipcie.

Z tego okresu pochodzi sztuka przedstawiająca czarnych faraonów. Posągi faraonów przedstawiają postacie z szerokimi wargami tak typowymi dla ludzi o czarnym kolorze skóry. 25 kuszycka dynastia w Egipcie panowała jakieś 60 lat. Właśnie Asyryjczycy podbili wtedy Egipt i zakończyli panowanie Kuszytów. Asyria zniszczyła Teby, które wtedy nazywano No-Amon. Prorocy biblijni z tego okresu krytykowali królów judzkich, którzy zamiast na Bogu polegali na armii egipskiej. Spodziewali się pomocy od Kuszytów rządzących wtedy w Egipcie. Ale ci zostali pokonani przez Asyrię.

Później Kusz wrócił do swojej pozycji podległej Egiptowi. W roku 625 p.n.e. na pomoc Asyrii ruszyły wojska egipskie. Niestety dla Asyrii na drodze tym wojskom stanęli Żydzi. Doszło do bitwy pod Meggido, którą Egipcjanie wygrali. Wrócili stamtąd i zdobyli Jerozolimę. Niestety dla Asyrii oznaczało to, że Egipcjanie nie zdążyli na wojnę z Babilonem. Wojska egipskie przybyły tam później i walczyły z Babilonem pod Karkemisz. W Jeremiasza rozdziale 46:2 czytamy o tym, że faraon Neho został pokonany pod Karkemisz, a w wersecie 9 znajdujemy informację, że wśród jego wojsk byli wojownicy z Kusz oraz Put. Przypominam, że Kusz to Etiopia, a Put to Libia.

Egipt przegrał bitwę pod Karkemisz z Babilonem, który podbił Judę, a potem także Egipt. Nie dotarł chyba jednak aż do Kusz czyli Etiopii. Później jednak Babilon został podbity przez Persów, którzy podbili więcej terenów. O jednym z perskich królów czytamy w Estery 1:1: “I stało się za dni Achaszwerosza - a Achaszwerosz panował od Indii aż do Etiopii nad stu dwudziestu siedmiu prowincjami”. Achaszwerosz to prawdopodobnie Kserkses, który napadł na Grecję. Pod Termopilami Spartanie walczyli z kolejnymi oddziałami wysyłanymi przez króla Persji. Były tam także siły z Egiptu oraz Etiopii. Tak więc tych 300 Spartan walczyło także z czarnoskórymi wojownikami należącymi do imperium perskiego.

W czasach opisanych w Nowym Testamencie na świecie panowało imperium rzymskie. Podbiło ono Egipt. Rzymianom jednak nie udało się wtedy podbić Etiopii. Tak więc Egipt płacił podatki Rzymowi, a Etiopia nie.

Synami Chama są: Kusz, Misraim, Put i Kanaan.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/10/6

Czy Murzyn może odmienić swoją skórę a pantera swoje pręgi? A czy wy, przywykli do złego, możecie dobrze czynić?
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/Ksiega-Jeremiasza/13/23

A Kusz zrodził Nimroda, który był pierwszym mocarzem na ziemi.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/10/8