Libya ile Türkiye arasında 27 Kasım 2019'da İstanbul'da imzalanan "güvenlik ve askeri iş birliği mutabakat muhtırası" Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) geldi.

Başta Rusya, ABD ve AB olmak üzere dünya ülkelerinin tepkisine yol açan Türkiye’nin müdahil olma girişimi sonrası özellikle Moskova-Ankara hattında soğuk rüzgârlar esiyor.

Suriye sonrası Libya’da Türkiye ve Rusya’nın askeri anlamda karşı karşıya kalması ihtimali giderek güçleniyor. 

Zira Türkiye, Rusya’nın desteklediği Hafter güçlerinin tam karşısında cephe almış durumda. 

Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rus lider Putin son bir haftada ikinci kez telefonda görüştüler.

Rusya uzmanı Dr. Kerim Has ile AhvalPod Moskova’dan programında Libya krizinde gelinen son noktayı konuştuk.

Kerim Has, “Zannediyorum Ankara pek yakında yine Türkiye’nin başına Suriye’dekinden daha büyük bir belayı bu sefer Libya üzerinden açacak” yorumunu yapıyor ve ekliyor:

“Mevcut şartlarda Libya’ya asker göndermenin başka bir sonuca yol açma ihtimali neredeyse yok.”

Türkiye ve Rusya’nın Suriye’de olduğu gibi Libya’da da birbirlerine karşı vekalet savaşı yürütme riski olduğunu belirten Has, “Rusya’nın sahada Hafter’e destek verdiği açık. Türkiye’nin de daha fazla Libya bataklığına çekilme durumu var. Bunun haricinde Türkiye bölgedeki aktörlerle çatışma durumuna girebilir ve Doğu Akdeniz’den de izole olma ihtimalini güçlendirir” görüşünü dile getiriyor.

Libya krizine dair Rus medyasında çıkan haberleri hatırlatan Has, Ankara’nın Libya’ya SADAT’çıları gönderebileceği ihtimalinden bahsediyor.

Has’a göre, Libya’da Türk ve Rus askerlerden ziyade Türk ve Rus özel askeri şirketlerinin (SADAT ile Wagner) doğrudan çatışmaya girme ihtimali riski belirdi…

Kerim Has'ın dikkat çektiği bir başka nokta ise cihatçı grupların Suriye'den Libya'ya taşınma konusu.

Moskova dahil büyük güçler tarafından bu hareketlerin dosyalandığını ifade eden Has, "Yarın öbür gün şartlar değiştiğinde, nasıl ki Rus tarafı uçak krizinde IŞİD dosyalarını Birleşmiş Milletler Konseyi'ne sunmuştu ve Erdoğan'ın hemen özür dilemesine yol açacak sürecin önünü açmıştı. Libya'daki hareketler de Türkiye'nin karşısına savaş suçu olarak çıkabilir" öngörüsünde bulunuyor.

“Türkiye, Libya’da yanlış ata oynuyor ve ülkedeki yıkıcı bir iç savaşın parçası hâline geliyor” diyen Has, “Bunun da haricinde bölgedeki neredeyse diğer tüm aktörlerle ilişkilerini daha da çıkmaza sürükleyebilecek bir sürece doğru gidiyor bu durum” görüşünü dile getiriyor. 

Yunanistan ve Mısır’ın krize ilişkin Türkiye konusundaki rahatsızlıklarına dikkat çeken Has, “Mısır, Türkiye’nin kendisine karşı bir savaş yürüttüğü şeklinde yorumluyor. Mısır zira Hafter’i destekliyor” ifadesini kullanıyor. 

Türkiye’nin desteklediği Trablus’taki hükümetin içinde çok sayıda El Kaide gibi radikal unsurların olduğunu vurgulayan Kerim Has, Rusya’nın paralı askerlerle bölgedeki nüfuzunu artırdığını ifade ediyor.

Hafter’in Rusya’ya son birkaç yıl içerisinde defalarca gidip geldiğine dikkat çeken Has, “Dolayısıyla ortada ciddi bir işbirliği var. Bunun için de ticari alışveriş de yer alıyor” diyor ve ekliyor:

“Rusya tarafı, her ne kadar retorik düzeyde hem Tobruk hem de Trablus’taki yönetimle resmi düzeyde işbirliğini sürdürüyor olsa da, saha da Hafter’in yanında yer alıyor ve bu durum Türkiye açısından ciddi sıkıntı oluşturacak gözüküyor.”

Bazı kaynakların, Hafter güçlerinin aralık sonuna kadar Trablus’ta kontrolü geçireceğini söylediğini aktaran Has, “Türkiye’nin Trablus’taki hükümetle bu anlaşmaya varması bu durumda suya düşmüş olacak ve Rusya ile zıt kutuplarda yer alınmış olacak. Bu da Türkiye’nin saf dışı kalması anlamına gelecek” yorumunu yapıyor. 

Türkiye’nin hâlihazırda gayr-ı resmi olarak Libya’da asker bulundurduğunu kaydeden Has, resmi olarak asker gönderme durumununun ağır bir duruma yol açacağını söylüyor.

Rusya’nı yanı sıra ABD’nin de sahada Hafter’in yanında durduğunu belirten Has, buna örnek olarak nisan ayında Hafter güçlerince başlatılan operasyona ABD’den gelen yeşil ışığı gösteriyor.