جامعه‌شناسیِ پیوند نسل‌های شورشیِ ایران‌زمین

Sep 30, 2022 · 6m 45s
جامعه‌شناسیِ پیوند نسل‌های شورشیِ ایران‌زمین
Description
تحولات انسان‌شمول اجتماعی که بر رخ‌دادهای هم‌زمان و پس از خود، تأثیرات ژرف و گسترده می‌نهند، کنش‌های پیش‌بینی‌ناشده، ناگهانی و خلق‌الساعه نیستند؛ این تحولات، قدمتی طولانی و ریشه‌هایی گسترده در بستر تاریخ سیاسی ـ اجتماعی ـ فرهنگیِ سرزمین خود دارند.

یکی از این تحولات انسان‌شمول و همه‌جانبه، خیزش و قیام سراسری از ۲۵شهریور ۱۴۰۱ تا هم‌اکنون در ایران‌زمین است. صفت انسان‌شمولِ این تحول را می‌توان از آثار همه‌جانبه‌اش در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی حس نمود. نگاه کنید به آثار جذب‌کنندهٔ این خیزش و قیام در میان تمام اقشار جامعهٔ ایران با تنوع گرایش‌ها، صنوف و قومیت‌ها. همهٔ این‌ها تا زمان نوشتن همین یادداشت، در حال قیام و نیز ابراز همبستگی با این تحول بزرگ و سراسری هستند.



با این مقدمه در معرفی اثرگذاریِ تحولات انسان‌شمول اجتماعی، این پرسش پیش می‌آید که چرا خیزش و قیام اخیر، این همه کشش و جاذبهٔ همبستگی پیرامون خود پراکند و در مقابل، چرا با این حجم و گستردگی، موجب انزوای شتابان حاکمیت ولایت فقیه در میان تمام اقشار جامعهٔ ایران با تنوع گرایش‌ها، صنوف و قومیت‌هایش شد؟

پاسخ را باید در ماهیت این خیزش، خروش و قیام و برافراشته شدن آن بر شانه‌های تحولات هم‌ذات، هم‌پیوند و زمینه‌سازهایش در بستر تاریخ معاصر ایران ــ به‌طور خاص و ویژه از بهمن ۱۳۵۷ تاکنون ــ جست.



ماهیت خیزش و قیام سراسریِ اخیر، آزادیخواهی و برابری‌طلبی با کاکل ضدتمامیت‌خواهیِ سیاسی و مذهبی است. این ماهیت، فی‌البداهه و خلق‌الساعه تکوین نیافته است. همهٔ پدیده‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی چنین‌اند؛ یعنی در جریان تکامل طبیعی، زیستی و اجتماعیِ خود، خصوصیاتی را جذب و کسب می‌کنند که پس از تثبیت شدن، معرف ذات و هویت‌شان می‌گردد.



بنابراین ماهیت آزادیخواهی و برابری‌طلبیِ خیزش و قیام سراسریِ شهریور و مهر ۱۴۰۱، بر زمینهٔ سلسله خیزش‌ها و قیامهای ماقبل خود، تکامل‌یافته و سپس ویژگی‌های خود را کسب نموده است. این روند تکاملی را می‌توان این‌طور تعبیر نمود: تجمع مبارزات و خاطره‌های نسل‌های پیشین و نیز آثار جنایات دیکتاتورها علیه این نسل‌ها، به نسل‌های پسین سرایت کرده است؛ آنگاه تلاقیِ این مبارزات و خاطره‌های مشترک، به سرمایه‌های نسل جدید برای مصاف با دیکتاتوری و تمامیت‌خواهی می‌افزایند.

این‌ها دارایی‌های مشترک تمام نسل‌های مبارزاتی و انقلابی در مصاف با دیکتاتوریهای موروثی هستند. هر نسلی بر شانهٔ دارایی‌های مبارزاتیِ نسل پیشین خود، تکامل می‌یابد.

آنچه تمایز بین نسل‌هاست، تفاوت ارزش‌ها به‌دلیل پیشرفت در تحولات علوم اجتماعی و تکنولوژی است که منجر به تغییر فرهنگ می‌شود؛ اما در این تحول هم، هر نسل جدید مبارز و شورشی و انقلابی، بر شانهٔ آفریده‌ها، سرمایه‌ها و آگاهی‌های نسل متناظر پیشین خود، به انطباق با شرایط تحول‌یافتهٔ جدید دست می‌یابد.



این‌گونه بوده است که نسل شورشیِ دهه‌های ۷۰ و ۸۰ در ایران کنونی بر شانهٔ نسل قبل از خود در دههٔ سراسر مبارزه و حماسهٔ ۶۰ ایستاده و مبارزات، رنج‌ها و راهگشایی‌های پیشتازان مجاهد و مبارز آن دهه بعلاوهٔ حجم حیرت‌انگیز جنایات دیکتاتوری ولایی، زمینه‌ساز خیزش و خروش و شورش و قیام آن شده است. این سلسله را می‌توان تا زمان مشروطه در ۱۲۰سال پیش، نسل به نسل نشانه‌گذاری نمود و اثرپذیری و تمایز فرهنگی هر نسل را برشمرد.



این نگاه جامعه‌شناسانه به کیفیت توالیِ نسل‌های مبارز و شورشی و پیشتاز، ما را هم به فهم جایگاه نسل زنان و مردان دههٔ هفتادی و هشتادی در رقم زدن تحول بزرگ شهریور و مهر ۱۴۰۱ علیه حاکمیت اشغالگر ولایت فقیهی نایل می‌کند و هم به قدرشناسیِ شایسته از نسل‌های عاشق و محبوب آزادی رهنمون می‌شود که مشعل‌داران تاریک‌ترین دهه‌های روح‌شکن و خون‌بار بیش از چهار دههٔ گذشته بوده‌اند؛ ستارگانی که روزبه‌روز در ظلام این چهار دهه درخشیدند، بنفشه‌های رویانده در منجمدترین اتمسفر سیاسی ۴۰سال گذشته را به نسل‌های ۷۰ و ۸۰ هدیه کردند، زمستان سلطهٔ اهریمن بدکیش ولایی را در اذهان وارثان‌شان شکستند و دارایی‌های مبارزاتی، حماسی و عاشقانه‌شان را به مردم و نسل‌های کنونی هدیه نمودند و اینک نیز همراه با نسل شورشیِ دههٔ ۷۰ و ۸۰، رقم‌زنندهٔ تحول بزرگ انسان‌شمول اجتماعی در ایران‌زمین هستند.

در آن گرداب و دریاهای توفان

نشد دنیا خبردار از تو ایران

درون آینه، ابلیسِ سرمست

به سور مرگ سرو و لاله بنشست

بیادآور شب هجر و جدایی

بیادآور کجا بودی، کجایی...



به رستاخیز آزادی بپاخیز

در ایران شور آزادی برانگیز

کمک کن تا که این خاک گهر بار

رها سازیم از شیخ تبردار

رسول و ناجی این سرزمین باش

تبسم بر رخ ایرا‌ن‌زمین باش...
Information
Author Radio Mojahed - رادیو مجاهد
Organization Radio Mojahed - رادیو مجاهد
Website -
Tags

Looks like you don't have any active episode

Browse Spreaker Catalogue to discover great new content

Current

Podcast Cover

Looks like you don't have any episodes in your queue

Browse Spreaker Catalogue to discover great new content

Next Up

Episode Cover Episode Cover

It's so quiet here...

Time to discover new episodes!

Discover
Your Library
Search